Wykaz ze swiatlo sklada sie z wielu barw

Wykaz ze swiatlo sklada sie z wielu barw

o co widzimy w pomieszczeniu i jak je odbieramy zależy między innymi od barwy zastanego światła. Światło chłodne pobudza. Zbyt zimne może „drażnić”. Natomiast światło ciepłe wpływa na nas relaksująco i uspakajająco. Odpowiednio dobrane, może być naszym sprzymierzeńcem... VISUAL COMMUNICAION rozświetla więc mroki tajemnej wiedzy fizycznej i przybliża podstawy techniki świetlnej.



Światło białe
„Białe” światło emitowane przez słońce czy żarówki jest w rzeczywistości mieszaniną wszystkich fal z widma widzialnego. Promieniowanie to obejmuje zakres fali elektromagnetycznej od 380 do 780nm. Dobrze znaną metodą rozszczepienia białego światła jest przepuszczenie go przez pryzmat.
Widmo otrzymane w wyniku rozszczepienia światła w pryzmacie przypomina tęczę. Można wydzielić w nim przedziały długości fal, które oko ludzkie odbiera jako wrażenie różnych barw: czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski i fioletowy. Odpowiednie kolory można przypisać poszczególnym długościom fal:

380 - 436 nm fioletowy,
436 - 495 nm niebieski,
495 - 566 nm zielony,
566 - 589 nm żółty (żółty),
589 - 627 nm pomarańczowy,
627 - 780 nm czerwony.










Nie wszystkie długości fal są źródłem takiego samego stopnia jasności dla ludzkiego oka. Największa jasność, którą wyczuwa oko związana jest ze światłem zielonym (około 555 nm). Wynika to z czułości względnej oka. Światło białe możemy uzyskać w wyniku wymieszania świateł w trzech kolorach: czerwonym, zielonym i niebieskim. Sprawdź co uzyskasz w wyniku mieszania tych barw.


Wykres chromatyczności
Określenia barwy światła jako czerwona, pomarańczowa, żółta itd. są mało precyzyjne. Dlatego został stworzony wykres chromatyczności czyli tzw. trójkąt barw. Przedstawia on w prostokątnym układzie dwóch współrzędnych chromatycznych (x,y), barwy tęczy od czerwonej do fioletowej na obrzeżach oraz wszystkie pozostałe barwy w środku trójkąta barw. Każdy punkt tego wykresu reprezentuje inną barwę światła. W centrum trójkąta znajduje się mieszanina wszystkich barw czyli barwa biała. Należy jednak zdawać sobie sprawę z pewnych różnic pomiędzy barwą światła, a jego obrazem na kartce papieru. Np. barwa czarna w ujęciu światła to po prostu jego brak, a na kartce to pigment, który nie odbija światła. Kartka może mieć np. kolor szary, a w ujęciu „świetlnym” jest to nadal światło białe tylko w mniejszej ilości. Czerwona kartka będzie widziana jako czerwona w świetle białym. Jeśli ją oświetlimy światłem zielonym będzie prawie czarna.


Temperatura barwowa ?
czyli określenie koloru poprzez temperaturę
... dziwne ale tak jest.
Barwa światła jest subiektywnym odczuciem, kategorią obiektywną stworzoną przez naukowców jest Temperatura barwowa. Temperatura barwowa podawana jest w stopniach Kelvina [K]. Jest to temperatura tak zwanego "ciała doskonale czarnego" przy której ciało to ma barwę taką samą jak badana lampa. Wiadomo, że można coś rozgrzać do "czerwoności" ale można i do "białości". Ciało "doskonale czarne" można rozgrzać do dowolnego koloru. Każdemu z kolorów odpowiada określona temperatura. Im wyższa jest temperatura barwowa tym bardziej wzrasta udział promieniowania niebieskiego i tym zimniejsze jest światło.
uważa się, że :
światło ciepłe ma temperaturę barwową poniżej 3300 K
światło białe, neutralne ma temperaturę ok 4000 K
światło zimne ma temperaturę barwową powyżej 5000 K

Ra i oddawanie barw

trochę o tym, że białe ...
... nie zawsze jest białe

W zależności od składu chemicznego luminoforu świetlówki różnią się rozkładem widmowym światła w związku z tym różnie oddają barwy. Ten sam przedmiot oświetlony różnymi świetlówkami może wyglądać zupełnie inaczej. Biała kartka papieru oświetlona świetlówką 960 będzie biała, ale oświetlona świetlówką 827 będzie lekko żółtawa, natomiast świeże mięso w świetle 827 będzie soczyste i czerwone a w barwie 960 będzie wyglądać na nie takie znów świeże ze względu na duży udział koloru niebieskiego w widmie (wysoka temperatura barwowa). Jak widać na przykładzie na dole nie wszystkie barwy są jednakowo reprezentowane w widmie świetlówki.





Każde źródło światła posiada wskaźnik oddawania barw określany w stopniach Ra. Im wyższa wartość tym lepiej oddawane są barwy. Ra=100 oznacza idealne oddawania barw. Przyjmuje się Ra=100 dla światła słonecznego.
Dla świetlówek współczynnik Ra wynosi od 40 nawet do 98.

Istnieje międzynarodowe określenie wierności oddawania barw określane wskaźnikiem i tak:
Wskaźnik 1B - określa lampy o Ra 80-89
Wskaźnik 1A - określa lampy o Ra 90-100


Oznaczenia stosowane na świetlówkach

Wszystkie dostępne w handlu świetlówki oznaczane są trzycyfrowym kodem określającym współczynnik i temperaturę barwową. Pierwsza cyfra określa współczynnik oddawania barw, dwie pozostałe temperaturę barwową.


Pierwsza cyfra:

8 oznacza Ra w przedziale 80-90

9 oznacza Ra większe od 90



Druga i trzecia cyfra :

27 - temperatura barwowa 2700 K

30 - temperatura barwowa 3000 K

65 - temperatura barwowa 6500 K

itd.